Wszelkie informacje czerpiemy z różnych źródeł. Słyszymy je w telewizji, uczymy się ich w szkole, zostają nam przekazywane przez rodziców czy dziadków, znajdujemy je w książkach itp. Nie zawsze wiedza ta jest potwierdzona i nie czujemy potrzeby jej weryfikowania lub wręcz odwrotnie – jest poparta konkretnymi badaniami, potwierdzona lub negowana, ale zawsze w jakikolwiek sposób sprawdzona. Mowa zatem o dwóch różnych formach wiedzy – sprawdź, jakie są różnice między wiedzą naukową a wiedzą potoczną.
Wiedza potoczna jest zbiorem osobistych i przypadkowych danych, informacji czy spostrzeżeń zebranych poprzez obserwację otaczającego świata czy wymianę doświadczeń z innymi osobami. Jest zatem ona nabywana „samoistnie” i nie jest poparta żadnymi dowodami. Często jest fragmentaryczna i niespójna, a mimo to istnieje tendencja do pochopnego uogólniania informacji, np. „cała dzisiejsza młodzież”, „wszystkie dzieci są teraz rozpieszczone” itp. Jest ona przesiąknięta stereotypami, sztywna i odporna na zmiany – wręcz apodyktyczna. W wiedzy potocznej brakuje neutralności, ponieważ ludzie kierują się również emocjami. Widoczne są za to podziały dychotomiczne (dobry-zły) oraz wartościowanie (mówi, co jest dobre, a co złe). Wiedza potoczna istniała, istnieje teraz i będzie istniała, ponieważ daje jednostce poczucie rozumienia siebie i otaczającego świata – a poczucie to często niesie za sobą również poczucie bezpieczeństwa. Mimo że samo „rozumienie” raczej jest złudne (jednostka myśli „jak chce”, a nie „jak jest”) Artykuł powstał we współpracy z portalem https://okochat.pl/
Wiedza naukowa w przeciwieństwie do wiedzy potocznej kieruje się przekonaniami i poglądami, które mogą być w jakikolwiek sposób mierzalne (sprawdzone, udowodnione, potwierdzone lub niepotwierdzone). Każda teza dotycząca funkcjonowania społeczeństwa musi być wyjaśniona i zweryfikowana – nie wystarcza jedynie opis, konieczne jest określenie problematyki badawczej, dane są starannie zbierane i rzetelne. Wiedza naukowa odróżnia zatem twierdzenia, oparte na faktach, od tych, które są domysłami. W odróżnieniu do wiedzy potocznej, wiedza naukowa powstrzymuje się również od wartościowania i jest neutralna. Podsumowując różnice w wartościowaniu jako przykład posłuży kwestia palenia papierosów: wiedza potoczna mówi – ‘palenie papierosów jest złe”; natomiast wiedza naukowa – „palenie papierosów wywołuje /takie i takie/ zmiany w organizmie”. Nauka nie decyduje za jednostkę, co powinna uznać za dobre lub złe – ona daje mu wiedzę i możliwość samodzielnego wyboru.
